24-09-2012

Paratuberculose (Para-tbc)

Paratuberculose of paratbc is een besmettelijke infectieziekte die vooral voorkomt bij herkauwers, met name bij rundvee en geiten.


Definitie

Paratuberculose of paratbc is een besmettelijke infectieziekte die vooral voorkomt bij herkauwers, met name bij rundvee en geiten. De naam paratuberculose is gegeven omdat de verschijnselen verward kunnen worden met tuberculose. Het wordt ook wel ziekte van Johne genoemd naar een van de eerste onderzoekers van deze ziekte.

Oorzaak

De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium avium subspecies paratuberculosis (MAP), welke behoort tot de mycobacterium-bacteriën. Paratuberculose komt wereldwijd voor.

Beschrijving

De paratuberculose-bacterie nestelt zich in de darmwand en veroorzaakt een ongeneeslijke darmontsteking (enteritis). Via de bloedbaan verspreidt de bacterie zich naar onder andere de uier. Besmette dieren vertonen over het algemeen tussen hun derde en zesde levensjaar de eerste ziekteverschijnselen. De darminfectie leidt tot verminderde melkgift en een langzaam afnemende conditie, ondanks een goede eetlust. Het dier heeft met tussenpozen of aanhoudende waterige diarree, waarbij gasbelletjes zichtbaar zijn. Het dier heeft echter geen koorts. De geboren dieren uit een ziek dier hebben een te laag geboortegewicht. De ziekte is niet te genezen en uiteindelijk sterft het dier door uitputting.
Door het sluimerende karakter en doordat de verschijnselen ook bij andere ziekten voorkomen, duurt het over het algemeen lang voor de diagnose paratuberculose wordt gesteld.
De ziekte is vast te stellen door bacteriologisch onderzoek vanaf het tweede levensjaar. Bij dit mestonderzoek wordt de ontlasting 8 tot 16 weken op kweek gezet.
Door melk- of bloedonderzoek (paratbc-ELISA) kunnen antistoffen tegen de bacterie opgespoord worden vanaf het derde levensjaar. Bij dit onderzoek kan paratuberculose aangetoond worden voordat het dier de eerste ziekteverschijnselen krijgt.

Behandeling

Goede hygiëne is het enige wat helpt tegen para-tbc
Para-TBC is een ernstige, hardnekkige ziekte. Het enige wat hiertegen helpt, is een hygiënische manier van werken. Dat vermindert ook de infectiedruk van andere ziektekiemen. Volledig uitbannen van Para-TBC duurt meestal enkele koe-generaties.
PARATUBERCULOSE, ofwel Para-TBC, van het bedrijf bannen is voor rundveehouders een uitdaging. Een bedrijf vrijmaken door opruimen van besmette dieren is niet mogelijk. De veroorzakende bacterie weet zich zo goed te verstoppen in het koeienlichaam dat geen van de huidige laboratoriumtests alle besmette dieren op een bedrijf kan opsporen. En de verwachting is dat dit in de nabije toekomst niet zal veranderen.
Para-TBC kun je alleen aanpakken met hygiënische maatregelen. Kalveren mogen geen contact hebben met de mest van ouder vee. In essentie komt hier de bestrijding op neer. Een bestrijding met als uiteindelijk doel het doen uitsterven van de ziektekiem op het bedrijf.

Hoe een veehouder te werk moet gaan om de overdracht van Para-TBC onder zijn vee te beperken, is in begrijpelijke taal beschreven in de ParaWijzer-map. Dit is een informatiemap van de Gezondheidsdienst voor Dieren die de basis legt voor bestrijding in de praktijk.

Drie stappen
De aanpak van Para-TBC wordt opgedeeld in drie stappen. Elke stap betreft een deel van het leven van het jonge kalf. Deze opsplitsing heeft als doel de maatregelen logisch en overzichtelijk te maken. Stap 1 bespreekt de geboorte, stap 2 de kalveropfok tot aan spenen en stap 3 de periode vanaf spenen totdat het kalf één jaar is. De maatregelen binnen elke stap, dringen de ziekte verder terug.

Invullijsten, een stok achter de deur
Om veehouders te stimuleren nauwkeurig aan de gang te gaan, bevat de ParaWijzer invullijsten waarop de veehouder zijn plannen kan noteren. Hierbij moet de datum van uitvoering worden ingevuld en ook de naam van de verantwoordelijke persoon. U kunt hierbij het spel gaan spelen dat u zichzelf laat controleren, bijvoorbeeld door uw dierenarts.

Op deze manier plaatst u voor uzelf een stok achter de deur waardoor u wellicht uw werkwijzen verandert. De hygiënische maatregelen die geboden zijn doorbreken ook de overdracht van andere ziektekiemen op het bedrijf. Dit betreft met name de met mest overdraagbare aandoeningen, zoals de meeste typen kalverdiarree. Maar met een beperkt aantal aanvullingen kunnen nog veel meer infectiecyclussen doorbroken worden.

Een infectiecyclus is de cirkel van de overdracht van de ziektekiemen, vermenigvuldiging (eventueel ziekte), uitscheiding en weer overdracht. Dus door een klein beetje meer te doen, brengt de veehouder de bedrijfsvoering op een hoger peil, waardoor de ziektedruk daalt. Het management wordt hiermee dierziektebestendig. Zo'n bedrijfsvoering levert niet alleen geld op, maar ook arbeidsvreugde.

Kleine gescheiden leeftijdsgroepen
In dit kader moet u bijvoorbeeld denken aan het huisvesten van jongvee in kleine leeftijdsgroepen, die onderling hygiënisch gescheiden zijn. Deze ingreep remt de opbouw van een gevaarlijke pinkengriepinfectie.
Goede hygiëne (bijvoorbeeld rondom de geboorte) heeft niet alleen voordeel voor het kalf, maar ook voor de koe. Zij loopt hierdoor minder risico aan de nageboorte te blijven staan, te gaan witvuilen of om uierontsteking te krijgen.

Overleg met adviseurs
De bedrijfsvoering aanpassen op het gebied van hygiëne en dierziektebestendigheid kan de veehouder het beste doen in overleg met adviseurs. Buitenstaanders hebben een open kijk op de bedrijfsvoering. Zij zien soms mogelijkheden die de veehouder zelf niet ziet. De eerst aangewezen deskundige is de dierenarts. Die komt op veel bedrijven, heeft de benodigde kennis en weet hoofd- en bijzaken te scheiden. Ook de kalverspecialisten van Alpuro Breeding staan u graag bij.

  • Wat zijn cookies?

    Wij maken op deze website gebruik van cookies. Cookies zijn kleine tekstbestanden die een website op uw computer, tablet of mobiele telefoon plaatst op het moment dat u de website bezoekt. In deze cookies wordt informatie over uw websitebezoek opgeslagen.

    Cookies


    Wij maken gebruik van functionele en analytische cookies. De functionele cookies zijn noodzakelijk om de website goed te laten werken en met de analytische cookies zijn wij in staat de websitebezoeken te meten. De cookies worden dan ook standaard geplaatst en worden niet verwijderd wanneer u de cookies niet accepteert.

    Wilt u meer informatie over cookies? Kijk eens op de website van Consumentenbond NL
  • Deze melding verbergen